Santigron, een heel ander verhaal...

14 maart 2011, de wekker ging af om 4u die morgend... Niet zo moeilijk om op te staan eigenlijk, want die nacht heb ik niet veel geslapen. Ik wist dat ik de volgende dag het dorp waar ik les ga geven eindelijk ging ontdekken! Een heleboel vragen en beelden kwamen die nacht in me op. Hoe gaan de bewoners ons ontvangen? Zal onze gastvrouw staan aan de bushalte? Zal ons voldoende aandacht geven? Hoe zal onze ontmoeting met de directeur verlopen? Wat gaan de kinderen denken? Hoe doen zij het op school? Is het een grote school? Heeft het dorp al wat trekjes van de stad? Hoe reageren de bewoners en kinderen op de komst van "vreemdelingen"? Zal de dorpskapitein ons een opdracht geven? Enzovoort enzovoort, het bleef maar door mij hoofd razen. Het horen van mijn wekker was die morgend dus degelijk een opluchting en het begin van een nieuwe ontdekking!
5u ...We stonden alledrie (Carolien, Laura en ikzelf) klaar aan het loket van vet N.B.V ( Nationaal Vervoersbedrijf) om onze tickets te kopen naar Santingron (waarom is er dan een loket?). De man aan het loket heeft wat met ons moeten lachen toen we om tickets vroegen, omdat je die blijkbaar rechtreeks bij de buschauffeur moet kopen wanneer je opstaat. We vroegen dan naar de staanplaats van de bus zodat we erheen konden gaan, maar hij wist ons vriendelijk te vertellen dat de buschauffeur nog niet togekomen was. De bus vertekt dus eigenlijk niet op een vaststaand uur, hij vertrekt wanneer de buschauffeur uit zijn bed is kunnen komen en er staat ;-) We hadden dit wel wat kunnen verwachten, aangezien de "no span" cultuur hier!
5u45 de tickets zijn betaald en we zitten alledrie "goed" geïnstalleerd in het busJE! Met veel geboemel en lawaai (van de motor en remmen) zijn we er toch geraakt. De hele trip waren de mensen die opstapten zeer vriendelijk, het was echt een familiale sfeer. Ze stapten weliswaar op gekke plaatsten op, want hier zijn  wel bushalten aangegeven met een klein bordje, maar toch kan je opstappen waar je eigenlijk wil, zolang de bus er passeert en er nog plaats is op het busJE, zal de buschauffeur stoppen. De mensen die tot dan waren opgestapt waren mensen van de stad, en dat voelde je nadien wel ook. Want aan de voorlaatste halte voor Santigron, stapten een hele boel mensen op met hun zakken en groentendozen,...op. Ze verschoten toen ze zagen dat er ineens minder plek was in de bus. Ze keken ons direct aan met boze ogen en vroegen ons op de man af: "gaan jullie nu uitstappen?" Euh, dat was ff verschieten, ik moet toegeven dat ik toen even heb moeten slikken en het bekijken als "ja die spreken hier zowat agressief, dat is zo in hun cultuur, dat is niet persoonlijk bedoeld". We hebben ze toen verteld dat we gingen afstappen in Santingron, ze waren toen precies opgelucht en hebben ons gezegd dat ze ons gingen wijzen wanneer de halte er was. Dit maakte de sfeer terug wat losser, oef!
7u15 we stappen af in Santigron. Ik ben klaar om mijn gsm boven te halen om Lieze te bellen en te zeggen dat we er zijn, maar ineens hoorden we een stem die ons goeiedag zei. het was Lieze! Wat een opluchting, maar tegelijkertijd was ik ook fameus verbaasd, ik had niet verwacht dat ze ons niet vergeten ging zijn. Lieze is een Saramakaanse vrouw van ongeveer 35 jaar (we zouden het nog eens moeten vragen), dit is dus nog enkel een schatting. De Saramakanen is een gemeenschap, subcultuur van vroegere plantages (een vroegere slavengemeenschap). Ze zijn zwart en hebben nog een hele strenge cultuur, maar niet altijd streng hoe wij het zouden verstaan hoor. Waarom lees je wel verder. Zij werkt als vrijwilliger voor Leri For Life. Eén keer per week, op woensdagvoormiddag geeft ze les aan de peuters in de Leri For Life "school". Ik zet school tussen aanhalingstekens, want toen ze ons naar haar huis brachte, zette ze ons even in een soort hut (4 planken en een rubberen dakje). Ik dacht eerst dat dat haar salon zou zijn, de plek waar ze de mensen verwelkomt en even iets inschenkt. Wel, nee, na wat praten, kwamen we te weten dat de plek waar we zaten, het "schooltje" is...Dat was dan even verschieten. Ze vertelde dat ze in haar schooltje 10 kinderen (peuters) opvangt. Dit schooltje is opgestart door Leri For Life (ze hebben dit in vele dorpen van het binnenland gedaan) omdat in Suriname een grote nood is aan taalstimulering, specifiek dan voor het nederlands als tweede taal. In ons dorpje spreken de kinderen Saramakaans, een taal waar wij absoluut niets van begrijpen. Lieze heeft ons beloofd dat wanneer we er gaan logeren, ze ons zoveel mogelijk zal leren van het Saramakaans. In Suriname is er een schoolplicht vanaf 6 jaar, waardoor heel veel kinderen niet eens naar de peuter- en kleuterschool worden gestuurd. De kinderen die dan pas vanaf hun 6 jaar naar de basisschool gaan staan enorm achter met het nederlands. In de basisscholen wordt enkel les gegeven in het nederlands (toch nog ander nederlands dan bij ons en dan in Nederland, maar toch blijft het een soort nederlands ;-)) en de kinderen die dan thuis zijn gebleven en enkel de Saramakaanse taal hebben gehoord tot dan, vallen in de basisschool heel snel uit te boot. Om dit wat te vermijden en te verhelpen besloot Leri For Life op peuterschooltjes op te richten.
Rond 8u kwamen een paar peuters naar het schooltje gelopen. We hadden toen nog niet door dat Lieze op maandag geen les geeft. Lieze was er op dat moment zelf niet bij, ze was zich aan het wassen. We ontvingen de kinderen zoals het moest, maar heel snel merkten we het verschil in opvoeding van deze kinderen ten opzichte van de (meeste)  kinderen van bij ons. HEt is dan ook een andere cultuur ik weet dat wel! Maar toch was het even verschieten hoor. Die kinderen zijn daar vrij, ze lopen rond in het dorp hoe ze willen, wanneer ze willen ( hier kom ik dan terug op de "strenge" cultuur) want er is eigenlijk gewoon geen opvoeding. De kinderen groeien op naar hun manier zonder duidelijke grenzen en patronen, de ouders hebben geen enkele zin of mogelijkheid om hun kinderen op te voeden, dat zit niet in hen. Bovendien denken ze ook heel erg dat de school ze wel wat opvoeding of toch toekomst zal brengen. Een van de kindjes stak haar han in mijn broekzak en riep "money money!" Dit zijn dan wel weer dingen die ze meekrijgen van thuis of van andere kinderen in het dorp. Een ander kindje begon ons te slaan in het gezicht...ook onderling sloegen ze elkaar en dit zonder geen enkele gène, het leek allemaal zo normaal.
9u we werden door Lieze naar de basisschool gebracht. Daar bezochten we eerst de kleuterklas, waar we juf Milsey ontmoette, zei wist ons te vertellen dat de directeur niet aanwezig was op die dag, wegens ziekte. We waren toch wel teleurgesteld. Maar we gingen dan naar het onderhoofd, natuurlijk wist zij ook helemaal niet dat wij kwamen. Nochtans had Sabine Zuidhoek (onze contactpersoon van LFL) vorige week gebeld naar de directeur om te laten weten dat we op 14 maart zouden langskomen voor een dag. Ik geef toe dat het gevoel van "ik stoor" heel snel in me opkwam. Ze verschoten en waren precies niet ondmiddelijk open voor ons project...zonder dat we ons project trouwens duidelijk hebben kunnen voorstellen, want een heel groot stuk was al uitgewerkt. Dit was voorzien omdat we wisten dat we met iets concreet naar de directeur zouden moeten stappen, wat eigenlijk logisch is, bij ons zou dit ook tellen! Ook daar lopen de leerlingen binnen en buiten wanneer ze dit zelf willen. Ze staan op en draaien zich om wanneer ze er zin in hebben. Een paar jongens van het vijfde leerjaar riepen naar ons: "hé kutjes!" dit was ook even verschieten.
We mochten toch even gaan kijken in het eerste leerjaar. Na een half uurtje kwam de onderschoolhoofd ons halen om nog even met ons de kalender die we haar hadden afgegeven te overlopen. Ze zei dat de directeur ons zou bellen in de loop van de week. Ze liet ons nadien vriendelijk verstaan dat ze liever had dat we dan terug weggingen. We zijn dan teruggelopen naar Lieze. Zij heeft ons nog even naar de Surinaamse rievier gebracht en heeft ons voorgesteld aan een paar andere bewoners voorgesteld, waaronder haar nicht en één van de kapiteinen van het dorp (een vrouw, de eerste vrouwelijke kapitein ooit trouwens!) Bij het tergkomen stopte ze ons even aan een betonnen huisje...er hing een sterke geur rond. Ze vertelde ons op een hele normale toon dat dit het menstruatiehuis is...alle meisjes/vrouwen moeten hier komen wonen gedurende de hele periode van hun menstruatie. Ze worden daar aan hun lot overgelaten, want ze worden gedurende die hele periode gezien als vuil en onrein. De vrouwen die kleine kindjes hebben moeten ze meenemen naar dat huisje. Ze moeten in het huisje blijven. Ze moeten er slapen, eten, drinken,...Dit was even confronterend! Ook stagiaires die hun maandstonden hebben wanneer ze in her dorp zijn, moeten daarheen. Nu begrijp ik waarom ik vorige week hoord dat twee stagiaires niet naar het dorp wilden omdat ze hun maandstonden hadden. Lieze heeft ook een paar jonge gasten die we tegenkwamen gewaarschuwd dat ze ons niet zouden moeten durven lastig te vallen! Ze zei het in haar taal, maar je voelde wel in welke richting haar boodschap ging. De mannen staan hier (en ook in de stad) altijd heel hitsig, heel storend soms! Maar dat moeten we er maar bijnemen zeker!
Wat betreft het sanitaire in het dorp: we hebben geen douche, het zal wassen worden met de emmer...en ook het toilet is met een emmer water...hopelijk vinden we er niet te veel kakkerlakken terug, zoals Dorien, Jumi en Caro in hun dorp hebben voorgehad. Gisteren zijn we er niet blijven logeren, we zijn dan in de namiddag teruggereden met de schoolbus naar de stad. Eerlijk gezegd, waren we wel blij dat we terug waren. Het was toch wel een schok te zien dat ze er nog helemaal anders leven dan in de stad. We wilden een cultuurschok, wel we hebben ze gehad, ik toch allesinds! Nu is het even bekomen, laten bezinken en de batterijen opladen om er volgende week een hele week naartoe te trekken en er fantastische ervaringen op te doen, zowel op professioneel vlak als op menselijk en sociaal vlak! Ik ben benieuwd...
Ten slotte wil ik jullie graag vertellen dat het internet het eigenlijk niet altijd even goed doet hier in Suriname, vooral als het hard regent (wat de laatste dagen elke dag het geval was). Mijn blog zal dus één à twee keren per week aangevuld worden. Laat je reacties de vrije loop, want tot nu toe heb ik er nog niet veel gehad van jullie...spijtig!
Vele groetjes allemaal en tot snel!